Znalazłeś wymarzone mieszkanie w atrakcyjnej cenie, jednak pojawił się pewien problem – jest ono obciążone dożywotnią służebnością. Czy warto rozważać kupno takiej nieruchomości? Sprawdź, co oznacza dożywotnia służebność mieszkania i przekonaj się, jakie może mieć ona konsekwencje.
Co to jest służebność?
Dożywotnia służebność mieszkania to jedno z nieograniczonych praw rzeczowych, jakie określa polskie ustawodawstwo. Osoba, której przysługuje służebność mieszkania, ma prawo do korzystania z cudzej nieruchomości. To, w jakim zakresie może z niej korzystać, powinno zostać ustalone w umowie, stanowiącej podstawę służebności (może to być np. umowa darowizny ze stosownym zapisem). Jeżeli zakres ten nie został ustalony pomiędzy stronami, prawo nakazuje dostosować go do potrzeb osoby posiadającej prawo służebności, a także do zwyczajów i zasad życia społecznego.
Dożywotnia służebność mieszkania może zostać ustanowiona pomiędzy dwoma stronami na podstawie umowy. Może powstać także na skutek orzeczenia sądu. Zapis dotyczący służebności musi znaleźć się w księdze wieczystej – znajdziesz go w rozdziale III, obok wpisów dotyczących innych ograniczeń w rozporządzaniu nieruchomością.
Co oznacza dożywotnia służebność mieszkania dla jego właściciela?
Osoba posiadająca służebność mieszkania może korzystać z niego do końca życia – nawet jeżeli zmieni się właściciel nieruchomości. Oznacza to, że decydując się na kupno mieszkania ze służebnością, będziesz musiał dzielić je z lokatorem, któremu prawo to przysługuje. Co jeszcze powinieneś wiedzieć? Oto najważniejsze kwestie:
- osoba, której przysługuje prawo służebności, zobowiązana jest do pokrywania opłat (lub odpowiedniej części opłat) związanych z użytkowaniem lokalu – regulowania rachunków za wodę, energię itd. (chyba że umowa służebności stanowi inaczej);
- służebność mieszkania to prawo niezbywalne, co oznacza, że nie może zostać przeniesione na inną osobę, nie może stanowić spadku i wygasa po śmierci osoby uprawnionej;
- osoba z prawem służebności może przyjąć do mieszkania małżonka, małoletnie dzieci oraz inne osoby, które znajdują się na jej utrzymaniu; oznacza to, że zamiast jednego lokatora w mieszkaniu ma prawo przebywać nawet kilkuosobowa rodzina;
- właściciel mieszkania z prawem służebności może dowolnie nim dysponować (np. sprzedawać ją lub wynajmować), jednak nie ma możliwości, aby pozbyć się z niego lokatora, któremu przysługuje to prawo.
Warto wiedzieć
Z prawa służebności korzystają osoby, które chcą zabezpieczyć sytuację mieszkaniową swoją lub swojej rodziny. Inną możliwością na ochronę interesów najbliższych, może być ustanowienie prawa pierwokupu nieruchomości. Więcej na ten temat przeczytasz w artykule „Jak wygląda prawo pierwokupu nieruchomości w praktyce”.
Pamiętaj, że decydując się na kupno mieszkania ze służebnością, możesz mieć problem z uzyskaniem kredytu hipotecznego. Banki niechętnie ustanawiają zabezpieczenie na nieruchomości, która obciążona jest ograniczonym prawem rzeczowym. Jeżeli jednak planujesz zakup za gotówkę, a mieszkanie traktujesz jako wieloletnią inwestycję (nieruchomości tego typu mogą być znacznie tańsze!), mieszkanie z prawem służebności może być warte rozważenia.
Chcesz bez ryzyka dobrze wybrać mieszkanie, zmieścić się w budżecie i mieć wszystko w jednym miejscu? Będziesz zaskoczony, jakie to proste! Skorzystaj z narzędzia NAVIDOM!
